به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، نوروز رجبی سرپرست هیئت کاوش امروز شنبه 6 آبان 96 با اعلام این خبر گفت: «سد چندیر در شمال استان خراسان شمالی و بر روی رودخانه جَرگَلان (چَندیر) که سالانه حجم زیادی از آب‌های سطحی منطقه را با خود با خارج از مرزهای کشور منتقل می‌کند، به‌وسیله شرکت آب منطقه‌ای خراسان در حال ساخت است.»
او افزود: «به‌سبب خروج حجم زیادی از آب‌ها و سیلاب‌ها از درون کشور و ضرورت بهره بردن از آن‌ها، با همکاری آب منطقه‌ای، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشکده باستان‌شناسی برنامه مطالعات باستان‌شناسی در این منطقه مورد توجه قرار گرفت.»
این باستان‌شناس با بیان اینکه در پی بررسی‌های باستان‌شناسی مشخص شد بیش از هشت اثر تاریخی و باستانی در حوضچه این سد به زیر آب خواهد رفت تصریح کرد: «پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و پژوهشکده باستان‌شناسی مصمم است کاوش در برخی از این محوطه‌های مهم را برای نجات‌بخشی از آثار تاریخی به اجرا بگذارد.»
او ادامه داد: «یکی از این آثار مهم محوطه و گورستان اِسمی است که در بخش جنوبی حوضچه سد و بر کرانه سمت چپ رودخانه جَرگلان قرار دارد، از این رو با مجوز پژوهشکده باستان‌شناسی فصل نخست کاوش در این محوطه آغاز شد.»
رجبی در توصیف ویژگی‌های این بنا گفت: «این بنا که به‌شکل سردابه‌ای در دل خاک به ژرفای دو متر جای دارد، دارای پلان هشت ضلعی و در دو طبقه با مصالح لاشه و تخته سنگ ساخته شده است.»
او خاطرنشان کرد: «بر روی هر طبقه گنبدی آجری وجود داشته است که گنبد طبقه نخست به‌کلی از بین رفته و از گنبد طبقه پایین نیز تنها بخش‌های اندکی در گوشه‌ها باقی مانده است.»
سرپرست این هیئت کاوش با بیان اینکه در طبقه پایین یک ورودی در راستای شرقی و در طبقه دوم آن چهار ورودی دیده می‌شود تصریح کرد: «در پیرامون و بخش‌های گوناگون بنا قاچاقچیان با انجام کندوکاوها و آسیب‌های زیادی به محوطه وارد کرده‌اند.»
او با بیان اینکه در پیرامون بنا گورستانی از دوره اسلامی جای دارد که گرداگرد هر گور را سنگچین کرده‌اند، هدف کاوش در محوطه اسمی را شناخت پلان بنا، کارکرد، کاربری، تاریخ‌گذاری و نجات آن بخش از بقایای فرهنگی اعلام کرد که قابلیت نجات‌بخشی دارند.
رجبی تصریح کرد: «در هفته نخست کاوش بخشی از دیواره شرقی این بنا نمایان شد و باستان‌شناسان در صدد هستند با باز کردن ورودی بنا و کاوش در دل محوطه بتوانند به شواهدی برای مطالعه بیشتر بنا دست یابند.»
او افزود: «پیش‌تر در بررسی‌های باستان‌شناسی دره جرگلان و دره سومبار چندین بنای همسان با بنای اسمی شناسایی شده که کارکرد و تاریخ‌گذاری آن‌ها همچنان مورد پرسش و ابهام قرار دارد.»
کاوش‌های نجات‌بخشی محوطه اسمی با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری صورت می‌گیرد.
انتهای پیام/
